Door de coronacrisis verliezen mensen hun baan. Hierdoor lijkt er spoedig een einde te komen aan de krapte op de arbeidsmarkt. Ondanks het hogere arbeidsaanbod is de mismatch op de arbeidsmarkt echter nog nauwelijks afgenomen, blijkt uit een nieuwe arbeidsmarktindicator van ABN AMRO. Sterker nog: deze kan als gevolg van de crisis zelfs juist verder oplopen.
Krapte op arbeidsmarkt neemt af
Werkgevers konden tot vlak voor de coronacrisis nauwelijks aan geschikt personeel komen. Deze zogenoemde krapte op de arbeidsmarkt begint nu te kantelen. Waar eind vorig jaar tegenover 1 openstaande vacature nog slechts 1,11 werkzoekenden stonden, is dit inmiddels opgelopen naar 1,23. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS en UWV. Met meer werkzoekenden en minder vacatures zou het voor werkgevers gemakkelijker moeten worden om openstaande vacatures te vervullen. Toch?
Personeel versus geschikt personeel
Er is echter een verschil tussen het vinden van personeel en het vinden van geschikt personeel. Door de cijfers van het CBS en het UWV lijkt het dus alsof de krapte op de arbeidsmarkt afneemt, maar dit gaat voorbij aan de vraag in welke mate gevraagde en aangeboden banen op elkaar aansluiten en in hoeverre werkzoekenden bereid zijn om grote afstanden naar een nieuwe werkgever af te leggen. Een werkzoekende tandarts is immers geen potentiële match voor een logistiek manager, net zoals een verpleegster uit Maastricht (waarschijnlijk) niet bereid is om een baan in een ziekenhuis in Nijmegen te vervullen.
Mismatch op regionaal niveau
Om die reden heeft ABN AMRO een indicator ontwikkeld die zowel rekening houdt met aansluiting van de beroepsinteresse als de reisafstand. En daarmee wordt gemeten in hoeverre er een mismatch is tussen vraag en aanbod op regionaal niveau. Op die manier bestaat Nederland dus niet uit één arbeidsmarkt, maar uit duizenden hele kleine arbeidsmarkten. Die bepalen hoe groot de vijver is waaruit werkgevers kunnen vissen.
Structurele achtergrond van krapte op arbeidsmarkt
Wat blijkt uit de arbeidsmarktindicator van ABNR AMRO? De spanning op de arbeidsmarkt is de afgelopen jaren veel sterker toegenomen dan tot dusver werd aangenomen. Interessant is dat volgens de indicator de krapte op de arbeidsmarkt sinds het uitbreken van de coronacrisis juist op een hoog niveau blijft. Dit is deels het gevolg van de van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW), die een deel van de loonkosten compenseert van bedrijven die met een omzetdaling te maken hebben. Maar het komt niet alleen door de coronacrisis. Het heeft ook een meer structurele achtergrond: het werk dat de werkzoekende wil of kan doen, wijkt grotendeels af van welke banen die in diens zoekgebied aanwezig zijn.
Mismatch neemt toe door crisis
Inmiddels worden veel maatregelen versoepeld en gaan we langzaam naar het nieuwe normaal. Aangezien veel bedrijven voorlopig niet naar hun oude omzetniveau terugkeren, zal het aantal werkzoekenden verder oplopen. De arbeidsmarkt wordt dus ruimer, en dat betekent dat krapte in termen van vacatures versus werkzoekenden afneemt. Toch is de kans groot dat de mismatch toeneemt. Dit is het gevolg van de aard van de crisis waarbij een aantal sectoren hard wordt geraakt – denk aan de horeca – terwijl in andere sectoren het werk niet afneemt of zelfs groeit – denk aan de zorg. En hoe meer werknemers uit getroffen sectoren binnen hun oude beroepsgroep blijven zoeken, hoe groter de kans is dat de mismatch op de arbeidsmarkt groeit.
Omscholing van personeel cruciaal
Flexibiliteit op de arbeidsmarkt is cruciaal om een verder groeiende mismatch te voorkomen. Omscholing is hiervoor de sleutel. Gelukkig verplicht de overheid bedrijven die van de NOW-regeling gebruikmaken om werknemers te stimuleren om aan bij- en omscholing te doen en investeert ze 50 miljoen euro in het crisisprogramma Nederland Leert Door, een onlineprogramma voor scholing en ontwikkeling. Maar, er lijkt grover geschut nodig voor omscholing dan de nu aangekondigde maatregelen. Denk aan de inzet van opleidings- en ontwikkelfondsen die traditioneel gekoppeld zijn aan sectoren.
Heb je een vraag over werving en selectie? Het opleiden van personeel? Subsidies? Sociaal ondernemen? Of wil je gewoon even sparren? Met welk personele vraagstuk je ook zit: een deskundige accountmanager van het WSP helpt je in een persoonlijk gesprek verder. Onze helpdesk is bereikbaar op werkdagen tussen 9.00 uur en 17.00 uur via het telefoonnummer 085-1304062.
