In tijden van #MeToo, fatshaming en dickpics is het van belang ook in jouw organisatie scherp te blijven. Ongewenst gedrag op de werkvloer beperkt zich niet tot tv-studio’s, universiteiten en sportclubs. Ruim 1,2 miljoen werkenden in Nederland heeft ermee te maken. Hoe zorg je als werkgever voor een veilige(re) werkomgeving? Een vertrouwenspersoon kan helpen.
De gevolgen van ongewenst gedrag
Agressie, pesten, discriminatie, seksuele intimidatie: allemaal vormen van ongewenste omgangsvormen op de werkvloer. Het komt vaker voor dan je denkt, en kan voor veel schade zorgen bij zowel het slachtoffer als het bedrijf. Werknemers die te maken krijgen met ongewenst gedrag kunnen zich terugtrekken, minder productief worden, depressieve gevoelens ontwikkelen of zelfs (langdurig) ziek raken.
Een vertrouwenspersoon verlaagt de drempel
Als werknemers te maken krijgen met ongewenst gedrag duurt het vaak lang voor zij een melding (durven te) maken. Er heerst nog steeds taboe rondom het onderwerp en ook hebben slachtoffers vaak het gevoel dat ze zelf schuldig zijn. Een melding maken bij een leidinggevende voelt dan als een te grote stap. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan die drempel verlagen en ervoor zorgen dat iemand wél een melding maakt.
Luisterend oor én praktische ondersteuning
Een vertrouwenspersoon is iemand van binnen (een interne vertrouwenspersoon) of buiten (een externe vertrouwenspersoon) de organisatie, die helpt bij de registratie van meldingen en beleid tegen ongewenst gedrag formuleert. Maar een vertrouwenspersoon biedt bovenal een luisterend oor. En bovendien heeft een vertrouwenspersoon beroepsgeheim, dus alles wat je tegen hem of haar vertelt is in vertrouwen. Wil je een interne collega aanstellen als vertrouwenspersoon? Dan moet diegene wel een cursus of opleiding hiervoor volgen.
De onderstaande video van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft uitleg over de rol van een vertrouwenspersoon binnen organisaties:
Wordt een vertrouwenspersoon verplicht?
Ongewenst gedrag is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en dat is al jaren een van de belangrijkste arbeidsrisico’s. Volgens de Arbowet ben je als werkgever verplicht om PSA – en dus ongewenst gedrag – te voorkomen en aan te pakken. Dat kun je op diverse manieren doen, en een vertrouwenspersoon is daar één van. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon zelf is voor nu dus nog niet verplicht. Er ligt overigens wel een wetsvoorstel om dit wél te verplichten. De bedoeling is dat iedereen toegang heeft of krijgt tot een vertrouwenspersoon, ook in kleinere werkomgevingen.
Wat kun je nog meer doen?
Een vertrouwenspersoon is natuurlijk niet dé oplossing voor grensoverschrijdend gedrag, maar het aanstellen ervan kan zeker bijdragen aan een veilige werkomgeving en slachtoffers helpen bij het aankaarten van dit gedrag. Naast het aanstellen van een vertrouwenspersoon kun je als werkgever nog meer doen om ongewenst gedrag te voorkomen of aan te pakken:
- Stel een gedragscode op. Wees helder over wat je wel en niet accepteert en zorg dat iedereen ermee bekend is. Zo is duidelijk waar de grenzen liggen. Dat helpt wanneer zich onverhoopt toch een incident voordoet.
- Maak ongewenst gedrag bespreekbaar. Er heerst nog vaak een taboe op dit thema. Medewerkers die er last van hebben, houden vaak liever hun mond dan dat ze aan de bel trekken. Als werkgever kun je helpen, door het onderwerp bespreekbaar te maken. In teamverband – bijvoorbeeld tijdens vergaderingen – maar ook in 1-op-1-gesprekken. Speelt er iets? Zijn er nog vragen of onduidelijkheden over de gedragscode? Zo houd je het onderwerp bespreekbaar!
- Geef het goede voorbeeld. Een open deur, maar wel een belangrijke: als leidinggevende ben jij aan zet om het juiste voorbeeld te geven. Als een leidinggevende iedereen met respect behandelt en medewerkers aanspreekt op gedrag dat als onwenselijk kan worden ervaren, zet dat de toon voor de rest van de organisatie.
- Start een klachtenregeling. Is er één centraal meldpunt voor klachten? En is die bij iedere medewerker bekend? Zo zorg je ervoor dat medewerkers weten waar ze terecht kunnen als ze een klacht hebben.
- Neem elke melding serieus. Er heerst veel schaamte rondom ongewenste intimidatie. Veel mensen denken dat het aan hen ligt. Bovendien wordt het makkelijk gebagatelliseerd: ‘het was maar een geintje, zo was het niet bedoeld!’ Neem daarom als werkgever elke melding serieus. Luister, toon empathie en onderzoek elke kwestie.
- Organiseer een training. Het kan geen kwaad om je medewerkers een training of workshop te geven over gewenst gedrag op de werkvloer. Het liefst een interactieve variant, waarbij ze ook met elkaar in gesprek gaan over wat wel en niet ‘normaal’ is binnen de organisatie.
Contact met het WSP
Heb je een vraag over werving en selectie? Het opleiden van personeel? Subsidies? Sociaal ondernemen? Of wil je gewoon even sparren? Met welk personele vraagstuk je ook zit: een deskundige accountmanager van het WSP helpt je in een persoonlijk gesprek verder. Onze helpdesk is bereikbaar op werkdagen tussen 9.00 uur en 17.00 uur via het telefoonnummer 085-1304062.
