Heb jij er wel eens bij stilgestaan dat onze samenleving ingericht is op taal? Veel vormen van communicatie zijn ofwel geschreven ofwel gesproken. Houd jij als werkgever rekening met de diverse taalniveaus van jouw werknemers? In Nederland hebben namelijk 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven of rekenen. Dat is 1 op de 6 mensen! Grote kans dat ook iemand in jouw werkomgeving laaggeletterd is. Goed dus om dit onderwerp eens onder de loep te nemen.
Kennis van laaggeletterdheid
Laaggeletterdheid is een term voor volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben deze mensen beperkte digitale vaardigheden. Zij vinden omgaan met bijvoorbeeld een computer of een smartphone lastig. Niet goed kunnen lezen, schrijven en/of rekenen heeft gevolgen. Laaggeletterden vinden minder snel een baan, hebben minder grip op geldzaken en hebben meer moeite om gezond te leven. Voor de duidelijkheid: een laaggeletterde is geen analfabeet. Een laaggeletterde kan wel lezen en schrijven, alleen niet goed genoeg om helemaal mee te doen in de samenleving.
Laaggeletterden aan het werk
Vaak wordt gedacht dat laaggeletterden niet werken, maar niets is minder waar. 57% van de laaggeletterden heeft betaald werk bij een werkgever. Dat zijn zo’n 740.000 laaggeletterde werknemers in Nederland. In veel bedrijven werken laaggeletterden zonder dat werkgevers en collega’s dit weten. Bewustzijn van dit onderwerp is daarom van extra van belang. Voorbeelden van sectoren waar veel laaggeletterden werken zijn: industrie & energie, bouw en zorg & welzijn.
Laaggeletterdheid op de werkvloer
Vergeleken met niet-laaggeletterden zijn/hebben laaggeletterden:
- meer moeite hebben met werk zoeken en vinden;
- vaker ziekteverzuim;
- vaker afhankelijk zijn van een uitkering;
- meer moeite hebben met digitale vaardigheden.
En dat terwijl digitale vaardigheden juist steeds belangrijker worden op de werkvloer. Een betere taal- en rekenvaardigheid versterkt niet alleen zijn of haar zelfstandigheid, maar ook de veiligheid van de gehele werkomgeving. Taalproblemen zijn namelijk de oorzaak van 10% van de zware ongevallen in de sector procesindustrie.
Aanpak van laaggeletterdheid
Helder is dat zowel werkgever als werknemer baat hebben bij een optimaal ingerichte werkomgeving de iedere werknemer. Daar ligt de rol voor jou als werkgever. Bij veel organisaties valt hier nog veel winst te behalen. Jouw organisatie of bedrijf kan bijdragen in de aanpak van laaggeletterdheid. Hieronder volgen een aantal tips hoe jij omgaat met laaggeletterdheid en hoe je laaggeletterdheid kunt verminderen.
Vouchers voor laaggeletterdheid
Om werkgevers te stimuleren aan de slag te gaan met laaggeletterdheid op de werkvloer, bieden de Gemeente ‘s-Hertogenbosch en het WSP Noordoost-Brabant nu ontwikkelvouchers van 15.000 euro per werkgever. Zo kun jij kosteloos investeren in jouw werknemers. Meer weten?
Hoe kun je laaggeletterdheid verminderen?
- Duidelijk communiceren: schrijf in eenvoudige taal op 1F/A2 of 2F/B1 niveau naar jouw medewerkers.
- Herken laaggeletterdheid: let bij jouw medewerkers op de signalen van laaggeletterdheid. Signalen zijn: ziekteverzuim, certificaten niet (of met grote moeite) behalen, e-mails niet begrijpen, formulieren niet invullen. Bekijk alle signalen hier.
- Maak laaggeletterdheid bespreekbaar: laat weten dat heel veel mensen moeite hebben met taal en rekenen. Vraag of diegene ook moeite heeft met lezen, schrijven of rekenen. Vertel je medewerker dat hij/zij absoluut niet de enige is en dat hij/zij altijd nog kan leren. Meer tips vind je hier.
- Opleiden en/of doorverwijzen: vertel je medewerker dat er cursussen speciaal voor volwassenen zijn. In kleine groepen of één-op-één. Vaak gratis of voor een klein bedrag.
- Beleid en monitoren: maak de aanpak van laaggeletterdheid onderdeel van beleid en monitor de voortgang.
Wat levert de aanpak jou als werkgever op?
De aanpak van laaggeletterdheid levert veel op, zowel voor de samenleving als voor de werkgever. De samenleving heeft er baat bij door lagere maatschappelijke kosten dankzij: minder armoede, lagere zorgkosten, minder werkloosheid en dus meer inkomsten uit werk. Voor jou als werkgever zelf zijn er ook voordelen. Zo zijn je kosten lager doordat er minder ziekteverzuim is en medewerkers minder fouten maken. Dit zorgt vervolgens weer door hogere inkomsten door een hogere productiviteit. Bovendien levert de aanpak van laaggeletterdheid ook meer tevredenheid op bij medewerkers en klanten.
