Geen werk, toch loon: de invloed van de WAB op de coronacrisis

Loon ontvangen zonder daarvoor te hoeven werken? Dat klinkt op het eerste gezicht nogal krom. Veel logischer is het om te zeggen dat een werknemer die geen arbeid verricht, ook geen loon ontvangt. Tot voor kort was dit ook het uitgangspunt binnen het Nederlandse arbeidsrecht. De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) heeft daar echter verandering in gebracht. Sinds 1 januari 2020 is het uitgangspunt omgedraaid: geen werk, tóch loon. Hoe zit dat en wat betekent dit voor werkgevers tijdens de coronacrisis?

Oude uitgangspunt: loon als tegenprestatie

Voor 2020 gold dat een werknemer die zijn werk niet verrichte in principe geen recht had op loondoorbetaling. Natuurlijk waren er uitzonderingen: een werknemer had recht op loondoorbetaling in geval van ‘normale’ bedrijfsrisico’s (vorst, onvoldoende opdrachten, storingen in bedrijfsprocessen, schorsingen) of in geval van ziekte. In dit oude uitgangspunt was loon een tegenprestatie voor door de werknemer verrichte inspanningen.

Risico en bewijslast primair bij werknemer

In de oude situatie lag het risico en de bewijslast primair bij de werknemer: als hij zijn werk niet verrichtte, kon hij in principe ook geen aanspraak maken op loon – tenzij hij kon aantonen dat hij daar toch recht op had. Voor werkgevers was het relatief eenvoudig om op grond van de wet loon in te houden: pas als de werknemer voldoende kon aantonen dat hij recht had op loon, hoefde er te worden doorbetaald.

Nieuwe uitgangspunt: de rollen omgedraaid

Met ingang van 1 januari 2020 is de wet gewijzigd. Onder het nieuwe recht wordt het uitgangspunt van loondoorbetaling omgekeerd, en verschuift dus ook het risico en de bewijslast. De werkgever is in principe steeds verplicht om het loon van een niet-werkende werknemer door te betalen, tenzij hij kan aantonen dat de redenen waarom de werknemer niet werkt, in redelijkheid voor rekening van de werknemer moeten komen. Zo is het voor een werkgever moeilijker om het loon in te houden: deze moet immers het één en ander stellen en bewijzen.

Invloed op WAB door de coronacrisis

En dan nu de grote vraag: wie draagt het risico wanneer het werk uitvalt door corona? In principe is het wegvallen van werk tijdens de coronacrisis het risico voor de werkgever. Het uitgangspunt is dus dat je als werkgever moet betalen, ook als er geen werk is voor jouw werknemers. Ook als het werk gewoon doorgaat, maar jouw werknemer besluit om thuis te blijven – bijvoorbeeld omdat hij klachten heeft – komt de rekening op het bordje van de werkgever te liggen. Dit is immers een ziekmelding.

Uitzondering: onbetaald verlof

Het ligt anders wanneer de werknemer geen klachten heeft, maar toch niet komt werken. Dat kan bijvoorbeeld zo zijn omdat hij bang is om besmet te worden of omdat hij geen vertrouwen heeft in de maatregelen die de werkgever heeft getroffen. Als daar geen aannemelijke grond voor is, dan komt dit voor rekening van de werknemer. Als werkgever hoeft je dan dus geen loon door te betalen. Feitelijk is dit dan onbetaald verlof: de werknemer kan er zelf voor kiezen om dan vakantiedagen op te nemen.

 


Heb je een vraag over werving en selectie? Het opleiden van personeel? Subsidies? Sociaal ondernemen? Of wil je gewoon even sparren? Met welk personele vraagstuk je ook zit: een deskundige accountmanager van het WSP helpt je in een persoonlijk gesprek verder. Onze helpdesk is bereikbaar op werkdagen tussen 9.00 uur en 17.00 uur via het telefoonnummer 085-1304062.

Neem contact op

Top